siroz neden olur ne demek?

Siroz, karaciğerin kronik bir hastalığıdır ve karaciğer hücrelerinin hasar görmesi ve skar dokusunun (fibroz) oluşmasıyla karakterizedir. Bu skar dokusu, karaciğerin normal fonksiyonunu yerine getirmesini engeller. Siroz geri döndürülemez bir süreçtir, ancak ilerlemesi yavaşlatılabilir ve komplikasyonlar yönetilebilir.

Sirozun birçok nedeni vardır, en yaygın olanları şunlardır:

• Alkol tüketimi: Alkolün aşırı ve uzun süreli tüketimi, sirozun en yaygın nedenidir. Alkol, karaciğer hücrelerine doğrudan zarar verir ve iltihaba neden olur.

• Viral hepatit: Hepatit B, C ve D virüsleri karaciğer iltihabına (hepatit) neden olur ve zamanla siroza yol açabilir. Hepatit C özellikle siroz gelişimi açısından yüksek risk taşır.

• Otoimmün hastalıklar: Otoimmün hastalıklarda vücudun bağışıklık sistemi kendi dokularına saldırır ve karaciğere zarar verir. Otoimmün hepatit buna bir örnektir.

• Yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD): Özellikle obezite ve tip 2 diyabet ile ilişkili olan yağlı karaciğer hastalığı, karaciğerde aşırı yağ birikmesine neden olur. Bu durum, zamanla siroza dönüşebilir. Alkol kullanmayan kişilerde sirozun giderek daha yaygın bir nedenidir. NAFLD'nin alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ve alkolik olmayan steatohepatit (NASH) olmak üzere iki türü vardır; NASH siroz için daha yüksek risk taşır.

• Genetik faktörler: Bazı genetik bozukluklar, siroz riskini artırır. Örneğin, hemokromatozis (vücutta fazla demir birikmesi) ve Wilson hastalığı (vücutta fazla bakır birikmesi) siroza yol açabilir.

• Kolestaz: Safra akışının tıkanması veya bozulması sonucu oluşan kolestaz, zamanla siroza neden olabilir.

• Kalp yetmezliği: Uzun süreli kalp yetmezliği, karaciğerde kan birikmesine neden olarak siroz gelişmesine katkıda bulunabilir.

• İlaçlar ve toksinler: Bazı ilaçlar ve toksinler de karaciğere zarar vererek siroz gelişimine katkıda bulunabilir.

Siroz belirtileri genellikle ilerlemiş evrelerde ortaya çıkar ve bunlar arasında:

• Karın şişmesi (asit)
• Sarılık (cilt ve gözlerde sararma)
• Halsizlik ve yorgunluk
• İştahsızlık
• Kilo kaybı
• Karında ağrı
• Kaşıntı
• Kolay morarma veya kanama
• Zihin bulanıklığı (hepatik ensefalopati)

Siroz tanısı, karaciğer fonksiyon testleri, görüntüleme teknikleri (ultrason, BT, MR) ve karaciğer biyopsisi ile konulur. Tedavi, altta yatan nedeni ele almayı, karaciğer fonksiyonunu korumayı ve komplikasyonları yönetmeyi amaçlar. Gelişmiş vakalarda, karaciğer nakli tek seçenek olabilir.

Önemli Not: Bu bilgi tıbbi tavsiye değildir. Siroz veya karaciğer hastalığı şüphesi varsa, mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmada ve komplikasyonları önlemede çok önemlidir.